Tin quốc tếNgày: 12-12-2021 bởi: Nguyễn Phượng
Kiến thức Y học cập nhật: Tìm hiểu về bệnh viêm khớp dạng thấp
Nguồn: Web MD, Trung tâm Bệnh trĩ Hà Nội số 1 dịch
1. Viêm khớp dạng thấp là gì?
Viêm khớp dạng thấp (VKDT) là một tình trạng của hệ thống miễn dịch, hay còn gọi là “rối loạn tự miễn dịch”, gây ra tình trạng viêm niêm mạc của khớp. Nó cũng có thể ảnh hưởng đến da, mắt, phổi, tim, máu và thần kinh. Mặc dù các triệu chứng VKDT có thể đến và đi, nhưng bệnh có thể nặng hơn theo thời gian và có thể không bao giờ biến mất. Điều trị sớm, tích cực là chìa khóa để làm chậm hoặc ngăn chặn nó.
2. Các triệu chứng của VKDT
VKDT đi kèm với đau, nóng và sưng. Tình trạng viêm thường diễn ra đối xứng, xảy ra ở cả hai bên của cơ thể cùng một lúc (chẳng hạn như hai cổ tay, đầu gối hoặc bàn tay). Các triệu chứng khác của VKDT bao gồm cứng khớp, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau thời gian không hoạt động; liên tục mệt mỏi và sốt nhẹ. Các triệu chứng thường phát triển dần dần trong nhiều năm, nhưng chúng có thể xảy ra nhanh chóng đối với một số người.
3. Đối tượng nguy cơ
Căn bệnh VKDT thường tấn công những người ở độ tuổi 30-60, nhưng những người trẻ tuổi hơn và lớn tuổi cũng có thể mắc bệnh này. Khoảng 1% dân số Hoa Kỳ mắc chứng này, và phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn nam giới từ 2 đến 3 lần. Bạn có nhiều khả năng mắc bệnh này hơn nếu bạn hút thuốc hoặc nếu bạn có người thân mắc bệnh này.
4. Nguyên nhân là gì?
Các nhà khoa học không biết chính xác lý do tại sao mọi người bị VKDT. Một số người có thể có nguy cơ di truyền bị kích hoạt bởi một bệnh nhiễm trùng cụ thể mà các chuyên gia chưa xác định được.
5. VKDT ảnh hưởng đến các khớp như thế nào?
Viêm niêm mạc khớp có thể phá hủy sụn và xương, làm biến dạng các khớp bị ảnh hưởng. Khi tình trạng này tiến triển, các khớp có thể bị đau và không hoạt động nữa.
6. VKDT ảnh hưởng đến các cơ quan khác/bộ phận khác như thế nào?
VKDT có thể ảnh hưởng đến các cơ quan và khu vực của cơ thể ngoài các khớp, bao gồm:
- Các nốt dạng thấp: các cục cứng dưới da và trong các cơ quan nội tạng
- Hội chứng Sjogren: viêm và tổn thương các tuyến của mắt và miệng; các bộ phận khác của cơ thể cũng có thể bị ảnh hưởng
- Viêm màng phổi
- Viêm màng ngoài tim
- Thiếu máu: không đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh
- Hội chứng Felty: không đủ bạch cầu. Cũng liên quan đến lá lách phì đại.
- Viêm mạch: viêm mạch máu, có thể cản trở việc cung cấp máu đến các mô
7. Viêm khớp dạng thấp vị thành niên (Juvenile Rheumatoid Arthritis)
VKDT vị thành niên là loại viêm khớp phổ biến nhất ở trẻ em. Giống như VKDT ở người lớn, nó gây viêm, cứng khớp và tổn thương. Tuy nhiên, nó cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. VKDT vị thành niên còn được gọi là viêm khớp vô căn vị thành niên. "Vô căn" có nghĩa là không rõ nguyên nhân.
8. VKDT và thai kỳ
Đáng ngạc nhiên là tình trạng viêm khớp dạng thấp được cải thiện ở 80% phụ nữ trong thời kỳ mang thai. Tuy nhiên, nó có thể sẽ trở nên tệ hơn sau khi đứa trẻ được sinh ra. Tại sao điều này xảy ra hiện vẫn chưa rõ ràng. Bạn có thể cần thay đổi thuốc trước khi thụ thai và trong khi mang thai.
9. Các bác sĩ sẽ làm gì?
Bởi vì các triệu chứng VKDT có thể xuất hiện và biến mất, việc chẩn đoán VKDT trong giai đoạn đầu là một thách thức. Nếu bạn có những triệu chứng dưới đây, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm thêm:
- Cứng khớp buổi sáng
- Sưng / chảy dịch quanh nhiều khớp cùng một lúc
- Sưng ở các khớp cổ tay, bàn tay hoặc ngón tay
- Các khớp giống nhau bị ảnh hưởng ở cả hai bên cơ thể của bạn
- Các cục cứng dưới da (nốt thấp khớp)
10. Các xét nghiệm máu cần thiết
Nếu bác sĩ cho rằng bạn bị VKDT, họ có thể cho bạn xét nghiệm máu để kiểm tra các dấu hiệu viêm trong cơ thể. Các xét nghiệm phổ biến khác gồm có yếu tố dạng thấp (RF) và “anti-CCP” (anti-cyclic citrullinated peptide), mà hầu hết những người bị VKDT đều có.
11. Chẩn đoán hình ảnh
Chụp X-quang có thể giúp chẩn đoán VKDT và cung cấp cơ sở để so sánh sau này khi bệnh tiến triển. Bạn cũng có thể được chụp MRI hoặc siêu âm để tìm tổn thương khớp và viêm khớp.
12. Thuốc
Thuốc được sử dụng để điều trị VKDT bao gồm thuốc làm chậm hoặc ngừng bệnh, steroid và thuốc giảm đau. Bạn có thể cần dùng nhiều loại thuốc. Ví dụ, bạn có thể dùng một loại để giảm đau và một loại khác để bảo vệ khớp khỏi bị tổn thương thêm.
13. Phẫu thuật
Nếu bạn bị tổn thương hoặc đau nhiều khớp, bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật. Thay khớp (đặc biệt là hông và đầu gối) là loại phổ biến nhất đối với những người bị VKDT. Các loại phẫu thuật khác bao gồm nội soi khớp (đưa một dụng cụ giống như ống vào khớp để xem và sửa chữa tổn thương) và tái tạo gân.
14. Các phương thức điều trị khác
Một số người bị VKDT có thể giảm đau khi sử dụng xông hơi, châm cứu và thư giãn. Các chất bổ sung đã được chứng minh là có thể hỗ trợ bệnh nhân VKDT là dầu cá, dầu hạt lưu ly, và cây móng mèo. Tham vấn bác sĩ của bạn trước khi bạn bắt đầu bổ sung các loại thực phẩm chức năng này vì chúng có thể gây ra tác dụng phụ và có thể tương tác với thuốc của bạn.
15. Chế độ ăn cho người VKDT
Mặc dù không có "chế độ ăn đặc thù” cho người viêm khớp dạng thấp, nhưng nhiều người bị VKDT thấy rằng ăn hoặc tránh một số loại thực phẩm giúp ích cho các triệu chứng của VKDT. Thực phẩm giàu chất béo bão hòa (thịt xông khói, bít tết, bơ) làm tăng tình trạng viêm trong cơ thể. Axit béo omega-3 (cá hồi, đậu phụ, quả óc chó) có thể có lợi. Một số người cảm thấy rằng các thực phẩm khác - chẳng hạn như cà chua, trái cây họ cam quýt, khoai tây trắng, ớt, cà phê và sữa - làm trầm trọng thêm các triệu chứng VKDT.
16 Hãy rèn luyện
Tập thể dục thường xuyên có thể giúp những khớp bị cứng và đau. Nó cũng giữ cho xương và cơ bắp chắc khỏe. Chọn các bài tập như kéo căng nhẹ nhàng, rèn luyện sức bền và thể dục nhịp điệu ít va chạm (bơi lội, thể dục nhịp điệu dưới nước). Thận trọng với bất kỳ hoạt động nào gây áp lực lên khớp, như chạy bộ hoặc nâng tạ nặng. Khi bạn bị bùng phát, hãy nghỉ tập thể dục một thời gian ngắn. Hãy tham vấn bác sỹ của bạn trước khi rèn luyện nhé.
