A - TỔNG QUAN  

Xuất huyết (chảy máu) đường tiêu hóa được coi là một triệu chứng của một vấn đề hơn là một căn bệnh. Nó thường xảy ra do các tình trạng có thể được chữa khỏi hoặc kiểm soát được, chẳng hạn như bệnh trĩ.

Nguyên nhân gây chảy máu có thể không nghiêm trọng, nhưng điều quan trọng là bác sĩ phải tìm ra nguồn gốc của triệu chứng này. Đường tiêu hóa (GI) bao gồm thực quản, dạ dày, ruột non, đại tràng, trực tràng và hậu môn. Chảy máu có thể đến từ một hoặc nhiều khu vực này - từ một khu vực nhỏ như vết loét trên niêm mạc dạ dày hoặc từ một vấn đề rộng hơn như viêm đại tràng.

Bạn có thể không biết nếu nó xảy ra. Các bác sĩ gọi loại chảy máu này là "bí ẩn" hoặc "ẩn giấu". May mắn thay, các xét nghiệm đơn giản có thể kiểm tra tìm máu ẩn trong phân.

B-  NGUYÊN NHÂN 

Các lý do khác nhau, tùy thuộc vào vị trí chảy máu.

1. Nếu nó nằm trong thực quản của bạn (ống nối miệng với dạ dày của bạn) thì có thể bao gồm:

• Viêm thực quản và trào ngược dạ dày: Axit dạ dày trào ngược trở lại thực quản từ dạ dày có thể gây kích ứng và viêm thực quản (viêm thực quản) có thể dẫn đến chảy máu. 
• Giãn tĩnh mạch: Đây là những tĩnh mạch phình to bất thường, thường nằm ở phần dưới của thực quản hoặc phần trên của dạ dày. Chúng có thể bị vỡ ra và chảy máu. Xơ gan là nguyên nhân phổ biến nhất của giãn tĩnh mạch thực quản. 
• Vết rách Mallory-Weiss: Đây là một vết rách trong niêm mạc của thực quản. Nguyên nhân thường là do nôn mửa dữ dội. Nó cũng có thể xảy ra do những vấn đề làm tăng áp lực trong khoang bụng của bạn, chẳng hạn như ho, nấc cụt hoặc sinh con.

1. Chảy máu từ khu vực dạ dày có thể là vì: 

• Viêm dạ dày: Đây là tình trạng viêm trong dạ dày. Rượu và một số loại thuốc giảm đau có thể gây ra tình trạng này.
• Vết loét: Các vết loét trong dạ dày có thể phình to và ăn mòn qua mạch máu, gây chảy máu. Ngoài thuốc, nguyên nhân phổ biến nhất của tình trạng này là do nhiễm một loại vi khuẩn có tên là Helicobacter pylori. Ngoài ra, những người bị bỏng, sốc, chấn thương đầu hoặc ung thư và những người đã trải qua cuộc phẫu thuật lớn, có thể bị loét dạ dày do căng thẳng.

Loét đường ruột thường do axit dạ dày dư thừa và nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori.

• Ung thư dạ dày

1. Chảy máu từ đường tiêu hóa dưới (đại tràng, trực tràng và hậu môn) có thể do:

• Bệnh trĩ. Đây có lẽ là nguyên nhân phổ biến nhất khiến máu có thể nhìn thấy ở đường tiêu hóa dưới, đặc biệt là máu có màu đỏ tươi. Trĩ là hiện tượng các tĩnh mạch ở vùng hậu môn bị giãn nở, có thể bị vỡ và ra máu, có thể quan sát thấy trong bồn cầu hoặc trên giấy vệ sinh.
• Các vết nứt ở hậu môn. Các vết nứt ở niêm mạc hậu môn cũng có thể gây chảy máu. Chúng thường rất đau.
• Polyp đại tràng: Các polyps có thể được tìm thấy trong đại tràng, và có thể gây xuất huyết tiêu hóa. Một số polyps có thể chuyển thành ung thư theo thời gian. Ung thư đại trực tràng cũng có thể gây chảy máu.
• Nhiễm trùng đường ruột: Viêm và tiêu chảy ra máu có thể do nhiễm trùng đường ruột.
• Viêm loét đại tràng: Viêm và chảy máu trên bề mặt rộng ở đại tràng do vết loét nhỏ có thể là lý do khiến máu xuất hiện trong phân.
• Bệnh Crohn là một tình trạng hệ thống miễn dịch. Nó gây viêm và có thể dẫn đến chảy máu trực tràng.
• Bệnh túi thừa là do diverticula - những “túi” nhỏ nhô ra từ thành đại tràng
• Các vấn đề về mạch máu: Khi bạn già đi, các vấn đề có thể xuất hiện trong các mạch máu của ruột già, có thể gây chảy máu. 
• Viêm đại tràng do thiếu máu cục bộ. Điều này có nghĩa là không có đủ oxy đến các tế bào lót trong ruột. Tiêu chảy ra máu, thường kèm theo đau bụng, có thể xảy ra nếu không đủ máu đến ruột, dẫn đến thiếu máu cục bộ hoặc không đủ oxy và làm tổn thương các tế bào lót trong ruột

C - TRIỆU CHỨNG 

Các triệu chứng bao gồm:

• Máu đỏ tươi ngoài phân
• Máu đỏ sẫm lẫn trong phân
• Phân đen hoặc tối màu như nhựa đường 
• Máu đỏ tươi trong chất nôn
• Xuất hiện chất nôn màu "bã cà phê"

Các dấu hiệu khác cũng cần được bác sĩ chú ý, bao gồm:

• Mệt mỏi, suy nhược, xanh xao
• Thiếu máu - máu của bạn có ít hemoglobin giàu chất sắt

Vị trí chảy máu có thể ảnh hưởng đến những gì bạn nhận thấy.

• Nếu nó đến từ trực tràng hoặc đại tràng dưới, máu đỏ tươi sẽ bao phủ hoặc trộn lẫn với phân của bạn. Phân có thể lẫn với máu sẫm màu nếu máu chảy nhiều hơn ở đại tràng hoặc ở đoạn cuối của ruột non.
• Khi bị chảy máu ở thực quản, dạ dày hoặc tá tràng (một phần của ruột non), phân thường có màu đen, hắc ín và có mùi rất hôi. Bãi nôn có thể có màu đỏ tươi hoặc có dạng giống như bã cà phê khi chảy máu từ thực quản, dạ dày hoặc tá tràng.
• Nếu máu bị ẩn, bạn có thể không nhận thấy bất kỳ thay đổi nào về màu sắc của phân.
• Hãy nhớ rằng một số loại thuốc, chẳng hạn như sắt, bismuth và kháng sinh cefdinir, và một số thực phẩm, chẳng hạn như củ cải đường, có thể khiến phân có màu đỏ hoặc đen giống như máu nhưng không phải là do chảy máu.

Các triệu chứng cũng khác nhau tùy thuộc vào tốc độ chảy máu của bạn.

Nếu tình trạng chảy máu ồ ạt, đột ngột xảy ra, bạn có thể cảm thấy yếu, chóng mặt, ngất xỉu, khó thở, đau quặn bụng hoặc tiêu chảy. Bạn có thể bị sốc, mạch nhanh và tụt huyết áp. Bạn có thể trở nên xanh xao.

Nếu máu chảy chậm và diễn ra trong thời gian dài, bạn có thể dần dần cảm thấy mệt mỏi, hôn mê và khó thở. Thiếu máu có thể xảy ra, khiến da bạn trông nhợt nhạt hơn.

D - Bác sĩ sẽ kiểm tra những gì

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ hiện tượng chảy máu bất thường nào, hãy hẹn gặp bác sĩ để được thăm khám sức khỏe. Các triệu chứng như thay đổi thói quen đi vệ sinh, màu phân (đen hoặc đỏ), độ đặc và liệu bạn bị đau hay căng thẳng có thể cho bác sĩ biết khu vực nào của đường tiêu hóa bị ảnh hưởng.

Bác sĩ sẽ cho xét nghiệm máu trong phân của bạn. Bạn cũng sẽ làm xét nghiệm máu để kiểm tra xem bạn có bị thiếu máu hay không. Kết quả sẽ cho bác sĩ biết mức độ chảy máu và mức độ mãn tính của nó.

Nếu bạn bị chảy máu trong đường tiêu hóa, bạn sẽ được nội soi. Kỹ thuật này cho phép bác sĩ của bạn biết chính xác nơi triệu chứng đang xảy ra. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ cũng có thể sử dụng ống nội soi để điều trị nguyên nhân gây chảy máu. Đó là một dụng cụ mỏng, linh hoạt mà bác sỹ có thể đưa qua miệng hoặc trực tràng của bạn để xem các khu vực cần quan tâm và lấy mẫu mô hoặc sinh thiết, nếu cần.

Một số kỹ thuật khác có thể được sử dụng để tìm ra nguồn chảy máu, bao gồm:

Chụp X-quang: Trong các xét nghiệm này, bạn uống hoặc đặt chất lỏng có chứa bari qua trực tràng. Sau đó, chụp X-quang để tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu bất thường nào. Bari sáng lên trong bài kiểm tra hình ảnh này.

Chụp mạch máu: Các bác sĩ tiêm thuốc nhuộm vào tĩnh mạch trước khi bạn chụp CT hoặc MRI. Thuốc nhuộm giúp chỉ ra nơi nảy sinh vấn đề. Trong một số trường hợp, bác sĩ sử dụng phương pháp chụp động mạch để tiêm thuốc có thể cầm máu.

Quét hạt nhân phóng xạ: Các bác sĩ có thể sử dụng kỹ thuật này để tìm các vị trí chảy máu, đặc biệt là ở đường tiêu hóa dưới. Bạn sẽ được chụp một lượng nhỏ chất phóng xạ vô hại trước khi bác sĩ sử dụng máy ảnh đặc biệt để chụp ảnh các cơ quan của bạn.

E- Điều trị như thế nào 

Hầu hết các trường hợp có thể được điều trị. Kế hoạch điều trị của bạn sẽ phụ thuộc vào những gì gây ra chảy máu.

Bạn có thể được nội soi. Ví dụ, nếu đường tiêu hóa trên của bạn bị chảy máu, bác sĩ có thể kiểm soát nó bằng cách tiêm thuốc trực tiếp vào khu vực đang có vấn đề, sử dụng nội soi để dẫn hướng kim. Bác sĩ cũng có thể sử dụng nhiệt để điều trị (hoặc "làm lành") khu vực đang chảy máu và các mô xung quanh qua ống nội soi hoặc đặt một chiếc kẹp lên mạch máu đang chảy máu.

Những kỹ thuật đó không phải lúc nào cũng đủ. Đôi khi bạn cần tiến hành phẫu thuật.

Khi việc mất máu đã được kiểm soát, bạn có thể cần dùng thuốc để ngăn ngừa tái phát việc chảy máu đường tiêu hóa.